Postępowanie o ubezwłasnowolnienie:

W pierwszej kolejności wskazać należy, że ustawodawca przewiduje wąski krąg osób, które mogą wystąpić z wnioskiem o ubezwłasnowolnienie tj.

1. krewny w linii prostej (rodzeństwo, dzieci, wnuki),
2. małżonek,
3. przedstawiciel ustawowy
4. z wnioskiem o ubezwłasnowolnienie może także wystąpić Prokurator.

Niewątpliwie sprawy o ubezwłasnowolnienie należą do spraw trudnych dla klientów, albowiem przyczyną wystąpienia z takim wnioskiem jest poważna choroba osoby bliskiej, która uniemożliwia jej normalne funkcjonowanie. Natomiast niewątpliwie w ten sposób można zabezpieczyć interes osoby bliskiej, która sama nie może z określonych przyczyn o siebie zadbać.

Zgodnie z art. 13 kodeksu cywilnego:
§ 1. Osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem.
§ 2. Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, chyba że pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską.
Z kolei zgodnie z art. 16 kodeksu cywilnego:
§ 1. Osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw.
§ 2. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę.

Sprawę o ubezwłasnowolnienie rozpoznaje Sad Okręgowy właściwy według miejsca zamieszkania osoby, której wniosek dotyczy. We wniosku należy wskazać zakres ubezwłasnowolnienia tj. całkowite czy częściowe. Istotne jest także opisanie okoliczności uzasadniających wniosek oraz przedłożenie stosownych dokumentów potwierdzających te okoliczności. Zazwyczaj będzie to dokumentacja medyczna. Konieczne jest również przedłożenie zaświadczenia od lekarza specjalisty o aktualnym stanie zdrowie. W tego typu postępowaniach sąd przeprowadza dowód z opinii biegłego lekarza sądowego i w zależności od wniosków opinii rozstrzyga o ubezwłasnowolnieniu całkowitym lub częściowym.